وقتی در مسابقهٔ تلویزیونی «میدون» با موضوع کارآفرینی، برند «فاخر جامهٔ ایرانیان» توانست نظر داوران و مردم را به خود جلب کند و برگزیده شود، نوید این را می‌داد که می‌توان با پشتوانهٔ هویت ایرانی-اسلامی کارهای بزرگی انجام داد.
محسن عرفان، کارآفرین متولد شهرستان بروجرد با حضور در برنامهٔ تلویزیونی میدون توانست برند خودش را بیش‌ازپیش به مردم معرفی کند؛ وقتی هم که تسهیلات دو میلیارد تومانی حمایت از کسب و کارش را به رقیبش بخشید، نشان داد که روزهای سخت را پشت سر گذاشته و با خوداتکایی، امید به پیشرفت و نگاه رو به جلو، کار و تلاشش را ادامه می‌دهد.
آدم‌ها هیچ‌وقت یک‌شبه به موفقیّت نرسیده‌اند. این را در زندگی تک‌تک آدم‌های موفق می‌توان دید. محسن عرفان نیز از این قاعده مستثنی نیست. سختی زندگی آقای عرفان از همان دوران کودکی و در سال‌های نخست پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس شروع شد. جنگ بود و خیلی از شهرها بمباران می‌شدند. بروجرد هم از شهرهایی بود که از بمباران دشمن بعثی آسیب دید.
– سوم ابتدایی بودم که جنگ تمام شد. ایام بمباران‌ها و اولین‌باری را که نزدیک مدرسهٔ ما بمباران شد، به یاد می‌آورم. سر صف، برای بچه‌ها قرآن می‌خواندم. موج انفجار باعث شد شیشه‌های مدرسه بریزد. معمولاً ایام بمباران‌ها مردم شهر را تخلیه می‌کردند و برای زندگی به روستاهای اطراف شهر می‌رفتند. ما هم چندین سال در روستا زندگی کردیم. از ترس بمباران، دوران تحصیل من و زندگی‌مان تقریباً همانجا گذشت.
پدر تعزیه‌خوان بود و در هیئت‌های سنتی هم مداحی و روضه‌خوانی می‌کرد. همین هم باعث شد که محسن نیز به این فضا علاقه‌مند شود. از هفت-هشت سالگی مداحی می‌کرد و بعد از گرفتن دیپلم راهی حوزهٔ علمیه شد. وضع مالی خانواده‌اش خوب نبود؛ روزهای طلبگی را با درآمد اندک نماز و روزهٔ استیجاری می‌گذراند تا فشاری به آن‌ها وارد نکند. بعضی اوقات هم از قم کتاب می‌آورد و در بروجرد به طلبه‌ها می‌فروخت. علاقه به کارهای فرهنگی باعث شد محسن که حالا متأهل هم شده بود، به فکر کسب درآمد از راه فروش محصولات فرهنگی بیفتد.
– سال ۱۳۸۱ بود و تازه ازدواج کرده بودم. مکان دکه‌مانندی جلوی مسجد ولیعصر بروجرد بود. آن را گرفتم و تعمیر و مرتبش کردم. تبدیل به مغازهٔ خوبی شد. مغازه‌ای برای عرضهٔ محصولات فرهنگی و مذهبی.
کار و کاسبی‌اش خوب بود و بین مشتری‌ها جا افتاده بود. از طریق زائرینی که از سوریه برمی‌گشتند، با مدل جدیدی از پوشاک آشنا شد. مدلی که در آن هویت ملی و دینی آن کشور نمود بیشتری داشت. «چرا ما نباید لباسی متناسب با فرهنگ بومی خودمان داشته باشیم؟» این سؤالی بود که ذهن عرفان را به خود درگیر کرد. تحقیق کرد؛ برای این مدل از پوشاک تقاضا وجود داشت؛ درعین‌حال رهبری هم روی توجه به تولید مد و لباسی متناسب با فرهنگ ایرانی-اسلامی تأکید داشتند. تفکر خلاقش به او کمک کرد تا در مسیر پرکردن خلأ موجود در تولید پوشاک ایرانی گام بردارد و کت و شلوار جدیدی براساس ویژگی‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی[۱] طراحی کند.
– مشورت کردم و بعضی از دوستان گفتند تولید در کشور ما کار سختی است؛ اگر هم جواب داده با مشقت زیاد جواب داده. سمت کار تولیدی نرو.
خطر‌پذیری در سرمایه‌گذاری شاید یکی از اصول فعالیت‌های اقتصادی باشد؛ اما خطرها هرچقدر هم بزرگ باشند، نمی‌توانند سدی در برابر دغدغه‌مندی واقعیِ انسان‌ها به شمار آیند. آقای عرفان که دغدغهٔ این کار را پیدا کرده بود، خطرها را به جان خرید و با فروش خانه، سرمایهٔ لازم برای شروع کسب‌وکار جدیدش را تأمین کرد.
– شروع به تولید کردیم و توانستیم برای اولین بار دو مدل کت و شلوار به نام مدل‌های ایرانی-اسلامی در کشور ثبت کنیم. یعنی تا قبل از آن کت و شلوار ثبت شدهٔ تمام ایرانی در کشور نداشتیم.
شرکت فاخر جامهٔ ایرانیان سال ۱۳۹۰ تأسیس شد و با پنج نفر کار خودش را شروع کرد؛ دو نفر پارچه‌ها را برش می‌زدند و سه نفر دیگر هم خیاطی می‌کردند. بازاریابی هم به عهدهٔ آقای عرفان بود که هم مطالعات کافی در این زمینه داشت و هم به کار مسلط بود.
– توسعهٔ شرکت تقریباً سه سال زمان برد. چون عادت ندارم کار بدون هویت انجام دهم، از همان روز اول شروع کردیم به هویت‌سازی و ثبت رسمی شرکت و برندسازی. کار را از همان ابتدا با اسم و رسم ایرانی وارد بازار کردیم.
افزایش تولیدات، بهبود کیفیت و کاهش قیمت نسبت به محصولات مشابه در بازار، کار را به جایی رساند که در سال ۱۳۹۶، ۹۵ نفر به‌صورت مستقیم در این شرکت مشغول به کار بودند.
– لباسی که از چین می‌آمد مثلاً صدهزار تومان، ما همان لباس را با پارچه ایرانی و کیفیت بهتر تولید می‌کردیم و با قیمت شصت هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رساندیم. این خیلی برای من خوب بود که اگر کسی همت کند، می‌تواند محصولی تولید کند که قیمتش از چینی پایین‌تر و کیفیتش بالاتر باشد و علاوه‌بر درآمدزایی، نگاه فرهنگی هم در آن وجود داشته باشد.
اهداف
همیشه راهی برای پیشی‌گرفتن از رقبا وجود دارد؛
معرفی الگو در زمینۀ تولید محصولات ایرانی باکیفیت؛
آشنایی دانش‌آموزان با مفهوم و اهمیت فرهنگ ایرانی-اسلامی؛
توجه دانش‌آموزان به هویت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های پیشرفت؛
ایجاد دغدغه در دانش‌آموزان برای استفاده از لباس متناسب با فرهنگ کشور؛
تولید همیشه قطعه‌ای از صنعت نیست؛ گاهی می‌توان از فرهنگ و پوشش یک منطقه هم به درآمد رسید.
پیشنهادها
معرفی و اکران مستند«مشتی اسماعیل» و «حاج شکرالله»؛
از دانش‌آموزان بخواهید دربارهٔ ایده‌هایشان در حوزهٔ کارآفرینی با یکدیگر گفت‌وگو کنند؛
دانش‌آموزان را به بازدید از کارگاه‌های تولید پوشاک ببرید تا با فرایند تولید آن از نزدیک آشنا شوند؛
از دانش‌آموزان بخواهید تا مدلی جدید در حوزهٔ پوشاک متناسب با بوم خود طراحی کنند. این مدل را به کارگاه ببرند و در صورت تأیید مدل، بدوزند. حتی می‌توانند مدل خود را با رایزنی بفروشند؛
دانش‌آموزان را با کارگاه درگیر کنید و کارهای کم خطرتر را به آن‌ها بسپارید.
[۱] کت شلوار ایرانی-اسلامی به مجموعه‌ای از لباس‌ها اطلاق می‌شود که در طراحی و رنگ، استفاده از مواد اولیه، ساختار و موارد استفاده به ویژگی‌های منطبق با فرهنگ ایرانی و موازین شرعی توجه می‌شود.